Missionaire Parochie: vijf stappen voor het eerste jaar

Eén van de veel gestelde vragen over de missionaire parochie is: hoe begin je dan in de parochie? Laura de Vries, voormalig pastoraal werkster in Breda, bespreekt in dit artikel vijf stappen die je als parochie kunt zetten in het eerste jaar om een meer missionaire parochie te worden. Dat wil zeggen: een parochie die serieus werk maakt van Jezus' opdracht om mensen uit te nodigen om ‘zijn leerling’ te worden (naar Mt. 28, 19-20).

1. Leg een fundament van gebed

Christen-zijn begint met een bekering. Deze bekering maakt dat ons denken verandert en dat ons hart verandert, wat betekent dat ook ons leven verandert. Parochievernieuwing gaat dan ook niet alleen om organisatiekunde of het gebruik van psychologische inzichten: het hele proces is in de basis iets spiritueels. 
We hebben de krachtige hulp van de heilige Geest, maar we hebben ook te maken met een geestelijke tegenstander: de duivel. Hij vindt het geweldig als weinig mensen God kennen en als weinig mensen vertrouwen hebben in de Kerk. 
Onophoudelijk gebed is nodig. Je kunt hierbij denken aan regelmatige Aanbidding van het Allerheiligst Sacrament, waarbij de aanwezigen expliciet wordt gevraagd om een deel van hun tijd (in stilte) te besteden aan gebed voor de parochiegemeenschap.

Vraag: hoe kun jij, hoe kan jouw kerk of parochie, de kracht van het gebed meer centraal stellen en meer ‘benutten’? 

2. Zoek je visie en passie en deel hierover

Welke plek je in de parochie ook hebt, en of je nou theoloog bent of niet: iedereen heeft invloed, namelijk door mensen lief te hebben. Door je parochie lief te hebben. Een organisatie verandert door de passie van de leiders en van de leden. Waar heb jij passie voor? Hier kun je om bidden! Er zijn verschillende manieren waarop je dit kunt herkennen:

• Welke ontevredenheid legt God in jouw hart (bijvoorbeeld: ik zie weinig kinderen, ik zie een spiritueel minimalisme, …)?
• Welke hoop legt God in jouw hart? Waar loop je warm voor?

Dit is een wankel evenwicht: ontevredenheid kan goed zijn - het geeft aan dat je graag verandering zou zien! Dit kan het begin zijn van een mooi proces om die verandering te realiseren. Ontevredenheid kan echter ook makkelijk tot verbittering of tot wanhoop leiden – bewaak je hart op dit punt.  

We mogen groot dromen voor de parochie! Durf een droom te dromen waar geloof voor nodig is, waar God voor nodig is, waar wonderen voor nodig zijn. Deel je droom en je verlangen, open je hart en wees kwetsbaar. 

Wil je de leiders van je parochie ondersteunen? Dit kun je voor hen doen: 
1) Bid voor hen.
2) Bedank hen voor wat ze doen.
3) Bied je hulp aan.
4) Geef financieel aan je parochie.

Vraag: waar heb jij passie voor? Voor welk ‘stukje’ van het hele gebeuren in en rond de parochie loop jij warm?

3. Vorm een leiderschapsteam

Leiden is een werkwoord dat een beweging aangeeft. Je wordt ergens vandaan geleid (een ongezonde situatie, een onwenselijke besteding van tijd en geld) en ergens naartoe geleid (een cultuur van missionaire leerlingen zijn). 
Een pastoor kan dit niet alleen! Geen enkel mens heeft alle gaven en talenten in huis om dit hele proces goed te leiden, maar het is wel mogelijk een team te vormen waarin alle benodigde gaven en talenten aanwezig zijn. Dit leiderschapsteam kan de basis zijn ‘onder’ alle andere groepen in een parochie. De pastoor omringt zich met drie of vier geschikte mensen (beroepskrachten of niet) die de visie voor de parochie delen, die met elkaar een balans brengen van talenten, en die gezond conflict kunnen hebben met elkaar. Dit leiderschapsteam gaat met tactische beslissingen om, om richting te geven aan de parochie. De pastoor steunt de leden van dit team persoonlijk. De leden van het team begeleiden andere leiders van groepen in de parochie.

Vragen: is het voor jou duidelijk waar jouw parochie naartoe wil in de toekomst? Komen in jouw kerk of parochie alle vragen bij de pastoor terecht, of zijn er andere mensen die op deelgebieden leiding hebben? Wat vind je van het idee om vrijwilligers onder te brengen in teams, waarbij er voor elk team iemand verantwoordelijk is voor persoonlijke steun en training?  

4. Start met Alpha of een ander evangelisatie-instrument

Er zijn twee uitnodigingen in de Bijbel: ‘kom en zie!’ (bijv. Johannes 1) en ‘proef en zie!’ (Psalm 34). Dat brengt ons meteen tot een belangrijk punt: je moet het proeven; je moet het ervaren. Het gaat hierbij niet zozeer om de theologie, de leer of de moraal van de Kerk - het haat erom dat mensen aan de voeten van Jezus komen zitten en zien dat hun leven veranderd wordt.

De parochie doet er goed aan om getuigenissen te geven van wat er met deelnemers gebeurt. Laat hen een video van zichzelf opnemen, iets vertellen in een van de vieringen, of iets opschrijven voor op de website - of de uitnodiging voor de volgende keer!

Durf ook te verwachten dat je resultaten zult zien! Verwacht er gerust veel van! 

Wanneer je in je parochie getuigenissen gaat geven vinden parochianen, katholieken, dat waarschijnlijk eerst heel vreemd. Al dat gepraat over Jezus… (!) Het kost twee of drie jaar om het normaal te laten worden dat mensen in je parochie Jezus ontmoeten en daardoor echt aangeraakt worden.

Vragen: hoe ben ik tot geloof gekomen, wie of wat was daarvoor belangrijk? Was er een moment dat ik er diep van doordrongen raakte dat Jezus persoonlijk bij mij en mijn leven betrokken is, of ken ik dat gevoel niet?  
Ben ik bereid mijn persoonlijke, positieve ervaring met Alpha (o.i.d.) te delen? Kan ik dit aanbieden aan mijn parochie? 

5. Verbeter je weekendervaring: hymns, homilies, hospitality

De parochie is er niet alleen voor de 99 schapen in de stal, maar zeker ook voor de ‘verloren schapen’. Richt je viering op zondag zo in, dat nieuwkomers zich zo welkom mogelijk voelen! De eucharistie op zichzelf brengt mensen niet zo snel tot geloof, maar de ervaring die ze hebben kan wel heel bepalend zijn. Nieuwe mensen blijken te worden aangesproken óf te worden afgeschrikt door: de muziek (Hymns), de preek (Homily) en de gastvrijheid (Hospitality). 

Muziek (hymns): het veranderen – of beter: uitbreiden - van de muziek in de kerk kost waarschijnlijk een flinke investering van tijd en energie. Het is belangrijk dat de muziek goed verzorgd is en dat er merkbaar aandacht aan wordt besteed. Minstens zo belangrijk is het dat de muziek mensen helpt om God te ontmoeten: dat het Godgericht is, dat we zingend bidden, dat we God ermee loven en eren. Hierbij kan er ruimte zijn voor verschillende muzikale tradities, die in een grotere parochie ook naast elkaar kunnen bestaan; denk aan klassieke en/of traditionele muziek (bijv. gregoriaans) rn aan hedendaagse christelijke muziek (praise and worship). 

Preek (homily): De preek dient bij voorkeur te gaan over de kern van het geloof, in plaats van alleen over details voor gevorderden. Het is belangrijk het grotere verhaal van de parochie te delen (missie, visie, strategie) en toegankelijk te zijn voor mensen die geen voorkennis of zelfs helemaal geen geloof hebben.

Gastvrijheid (hospitality): Op het gebied van gastvrijheid kunnen gemakkelijk eerste stappen worden gezet! Denk hierbij aan een welkomstteam, een koffieteam, schone en aantrekkelijke gebouwen, een website die gericht is op buitenstaanders, en goede en duidelijke liturgieboekjes. Bovenal - en hier kan iedereen aan bijdragen: Glimlach!

Vragen: als ik mijn ongelovige vriend/buurvrouw/collega mee vraag naar de kerk op zondag: wat denk ik dat hem zou kunnen aanspreken en waar ben ik bang voor? Bekijk het hele proces van ‘informatie opzoeken over een viering’ tot parkeren t/m het naar huis gaan. Kan/wil ik zelf mijn hulp aanbieden voor het verbeteren van onze weekendervaring – hoe? 

Laura de Vries