Drie sleutels voor Parochievernieuwing
Wie nog niet zo bekend was met het concept van de Missionaire Parochie kon in Veenendaal terecht bij een workshop van pr. Norbert Schnell (vicaris-generaal bisdom Breda) en Eliza Oudshoorn (bisdommedewerkster Missionaire Parochie).
Waarom hebben we vernieuwing nodig? Waar komen we als Kerk vandaan en waar gaan we heen? In de Kerk is er nog vaak de neiging om te denken volgens het 'Rijke Roomsche Leven': iedereen was gelovig, iedereen ontving de sacramenten en het geloof was algemeen bekend.
De situatie is nu natuurlijk helemaal anders, maar we blijven toch vaak hangen in dezelfde manier van denken. De Missionaire Parochie wil een andere manier van denken ontwikkelen. Ze wil zich richten op een fundamentele bekering die bij en in onszelf begint.
Van instituut naar gemeenschap
Tot in de twintigste eeuw was de kerkelijke gemeenschap vooral een instituut. Er was een sterke hiërarchie waarbij priesters en religieuzen het meeste werk deden en de lekengelovigen vooral werden bediend. De Kerk bestond eigenlijk uit ambtsdragers en vrijwilligers. Maar klopt deze structuur? Is dit de gemeenschap zoals Christus die bedoelde?
De bekering die we nodig hebben is dat we ons ervan bewust worden dat iedereen geroepen is om Jezus te volgen. In plaats van een verdeling in priesters en leken te maken moet ieder zijn of haar plaats en verantwoordelijkheid in de gemeenschap innemen. Als Kerk moeten we van institutioneel naar meer relationeel, van organisatie naar gemeenschap.
Drie sleutels
Dat is mooi gezegd, maar hoe doen we dat? Uit de praktijk komen er drie kernelementen naar voren, drie 'sleutels' die de deur naar vernieuwing openen.
De eerste sleutel is evangelisatie. Jezus roept ons op het geloof te verkondigen aan heel de schepping. Dit is een oproep voor iedere gelovige en niet alleen voor de priesters en religieuzen. Bij evangelisatie mogen we dan ook denken aan de kleine ontmoetingen met mensen waarin we iets van ons geloof mogen laten zien of horen. Juist die momenten zijn ook waardevol. Het belangrijkste hierin is dat we zelf onze relatie met Jezus leven; wat in je hart leeft, komt vanzelf naar buiten.
Een tweede sleutel voor vernieuwing is goed leiderschap. In een parochie blijft een priester de eindverantwoordelijke, maar hij kan het proces van vernieuwing niet alleen begeleiden. Hij heeft daarbij een missionair team nodig waarin ieder lid even belangrijk is en zijn of haar gaven en talenten inzet. Het team begeleidt de parochie naar vernieuwing.
De derde en laatste sleutel is de toerusting door de heilige Geest. We zien dat de Geest aanwezig is bij het begin van de schepping, bij het begin van het openbare leven van Jezus en bij het begin van de Kerk (Pinksteren). Hoe kunnen we dan beginnen met vernieuwing zonder de heilige Geest? Onze ideeën en plannen zullen niet werken als ze niet van de Geest komen. Al onze inzet moet dan ook worden voorafgegaan door gebed; het spreken en luisteren naar God. Hierbij is het ook belangrijk dat we geloven en vertrouwen dat God zijn Kerk omvormt en leidt door zijn Geest. In dit vertrouwen mogen we dan ook geduld hebben, want deze omvorming kan veel tijd nodig hebben.
De sleutelring
Ten slotte zien we in het symbool van de Missionaire Parochie niet alleen de drie sleutels maar ook de ring die ze bij elkaar houdt. Deze staat symbool voor de Eucharistie, die 'bron en hoogtepunt' is van het leven van de Kerk. De Eucharistieviering en de eucharistische aanbidding zijn dan ook het fundamentele gebed in Christus dat al het andere bij elkaar houdt en ondersteunt.
Tekst: Clemens van Lier, foto: Ramon Mangold